Woondromen waarmaken en sociaal sterke wijken bouwen in gemeente Heusden

Er ligt een enorme woningbouwopgave in Nederland. Om daaraan te voldoen moeten we niet zomaar bouwen: het gaat veel meer om luisteren naar de lokale markt en bouwen met een duurzame visie, zodat er sterke wijken ontstaan waar we over 50 jaar nog steeds blij mee zijn. In de gemeente Heusden, in Vlijmen om precies te zijn, is zo’n wijk in aanbouw. Een gesprek met Johan Meesters, wethouder van Bouwen, Wonen en Buitengebied, Monique Haarhuis, communicatieadviseur bij de gemeente, en Sander Aalpol en Michiel van der Velden van ontwikkelaar Kalliste, partner binnen Dit is wonen, over flexibel invulling geven aan woondromen en wijken laten ontstaan waar de bewoners niet meer weg willen.

Geliefde wijk

Vanuit de bouwkeet van Giesbers in de wijk Morgenstond, onderdeel van het gebied Geerpark in het Noord-Brabantse Vlijmen, zie je duidelijk het deel van de wijk dat nog in aanbouw is. Daarachter is de wijk al vol leven: groen groeit en bloeit en kinderen fietsen vrolijk rond. “Er heeft pas iemand een woning gekocht in Morgenstond, die verhuist voor de derde keer binnen het Geerpark,” vertelt de wethouder. “Die wil hier niet meer weg.”

Het is een mooi voorbeeld van hoe geliefd de wijk is. En de liefde zit niet alleen bij de bewoners, maar ook bij de partijen die hier gezamenlijk als Team Geerpark aan werken. Het Team bestaat uit de gemeente Heusden inclusief de Kavelwinkel, woningcorporatie Woonveste, ontwikkelaars en Buurt Bestuurt. Onder Geerpark ligt de ambitie om een van de meest duurzame woonwijken van Nederland te realiseren. Woningen met nul-op-de-meter, een natuurinclusieve omgeving en een diverse groep bewoners. Kalliste, dat een deel van het gebied in bezit had, zag voor zich dat Morgenstond ontwikkeld zou worden aan de hand van de Dit is wonen-aanpak. Dat er gestart zou worden met het eindresultaat scherp op het netvlies, voor een toekomstbestendige wijk waar mensen zich thuis voelen.

Plannen optimaliseren

De gemeente en Kalliste vonden in elkaar een fijne samenwerkingspartner. Samen gingen ze aan de slag om optimaal vraaggericht te ontwikkelen. Johan, Michiel en Sander schetsen hoe dat ging. Johan: “Er lag een bestemmingsplan met 25 woningen: 24 twee-onder-één-kapwoningen en 1 vrijstaande woning.” Michiel: “Tijdens een woonworkshop die we vóór de verkoop organiseerden, bleek al snel dat er veel animo was voor seniorenwoningen: de helft van de opkomst was voor die tijdloze woning. Dus zijn we gaan kijken hoeveel vraag er daadwerkelijk was en hoe we het plan konden optimaliseren. Uiteindelijk zijn we geswitcht naar 8 seniorenwoningen, 16 twee-onder-één-kappers en 1 vrijstaand.”

De laatste huizen op Morgenstond zijn in aanbouw.

Ook tijdens het verkoopproces vonden ze een modus om flexibel te blijven in het woningtype dat werd aangeboden. Dat werd onder andere mogelijk gemaakt door de aanvraag van de vergunningen naar achter te schuiven en kavels aan te wijzen waar flexibel mee om kon worden gegaan. Ook werden er gedurende het proces steeds goede afspraken gemaakt. Sander: “Zo’n werkwijze vraagt stedenbouwkundig een stuk commitment. Nu kregen we van de gemeente Heusden een vrijheid die we normaal niet krijgen en ontstaan er levensloopbestendige woningen op plekken waar ik ze niet verwacht had. Dat we zo konden werken is een groot compliment naar de gemeente.”

Johan vult aan: “Als gemeente profileren we ons met ‘Dromen. Doen. Heusden.’, wat betekent dat we doeners met een droom de ruimte geven om die te realiseren. We werken dan ook graag mee aan dit soort projecten, waarmee je inspeelt op de behoeften van de bewoners.”

Individuele woonwensen

Woondromen waarmaken gaat in dit geval niet alleen om het toevoegen van levensloopbestendige woningen. Ook voor individuele woonwensen is veel ruimte. Van het toevoegen van een uitbouw tot het aanpassen van installaties voor specifieke koperswensen; door de Dit is wonen-werkwijze kon Kalliste gedurende het proces veel aanpassingen doen. 

Michiel legt uit: “Aan de voorkant hadden we al contact met bouwplantoetsing: dit zijn de ideeën voor de buitenkant van de woningen, past dat binnen de bestemming, het omgevingsplan? Ook stemden we vroegtijdig met de gemeente af: als we deze woning op deze manier verkopen, krijgen we de vergunning dan rond? Door de transparantie van de gemeente konden we producten maken die écht aansluiten bij de koper.” Dat vertaalde zich naar een snelle verkoop: op het moment dat de bouw startte, was Morgenstond helemaal verkocht.

Michiel van der Velden en Johan Meesters (v.l.n.r.) lopen over de bouwplaats.

Sterke, duurzame buurt

En er staat straks niet zomaar een wijk: in heel Geerpark en dus ook in Morgenstond zetten de gemeente en Kalliste bewust in op veel groen en een sociaal sterke, duurzame buurt. Monique vertelt: “We hebben vanaf het begin mensen betrokken waar mogelijk en ontmoetingen gestimuleerd om ze met elkaar in contact te brengen. Buurt Bestuurt Geerpark is heel actief. Zij organiseren veel activiteiten. Bewoners zetten zich op tal van manieren in voor de wijk. Bijvoorbeeld door de groenbrigade, die helpt de wijk mooi groen te houden. Ook hebben wij workshops aangeboden waarin een landschapsarchitect bewoners tips gaf over de inrichting van hun tuin en organiseren we wandelingen waarbij een ecoloog meer vertelt over de woonomgeving. Je merkt dat de mensen die hier wonen onze duurzaamheidsfilosofie onderschrijven en uitdragen. Ze zijn trots op hun wijk.”

Sander vult aan: “Wij zijn ervan overtuigd: je koopt niet alleen je woning, maar ook je tuin, een stukje van de straat en een stukje van de wijk. Dat zie je hier terug: mensen zijn ambassadeurs van hun buurt. Je hoeft hier ook niet zomaar een blikje op straat te gooien, want daar vinden mensen wat van.” Johan: “Die ambassadeurs, dat zijn de bewoners van het eerste uur. Die weten hoe de wijk is ontstaan en gegroeid, die weten als geen ander hoe belangrijk de verbinding met elkaar is.” Die verbinding groeit ongedwongen tot een onbetaalbare sfeer van fijn wonen.

Sander Aalpol, Michiel van der Velde en Johan Meesters (v.l.n.r.) in gesprek op de bouwplaats.

Meer dan een woning

Het mooiste van alles? De diversiteit, het enthousiasme en de verbinding in het Geerpark zijn organisch ontstaan. Sander: “We zijn erg bezig met sterke wijken maken. Daarvoor is een bepaalde diversiteit nodig aan bewoners; verschillende mensen, die elkaar gaan vinden en er voor elkaar zijn. Maar dat krijg je niet geforceerd voor elkaar aan de tekentafel, dat werkt niet. Dus ik vraag me af: hoe kun je dat loslaten en welke ingrediënten moet je bij elkaar brengen waardoor een sterke wijk ‘gewoon’ ontstaat?” 

Hij vervolgt: “Er zijn landelijk voldoende kamers, maar te weinig voordeuren. Dat betekent dat je beter moet gaan luisteren naar de lokale markt, in plaats van projecten aan de voorkant dicht te timmeren. Hier matchen de woningen met de vraag en is er ook een divers gezelschap komen wonen.”

Johan: “Het gaat echt om meer dan de woning. Je hoort verhalen van mensen die gewoon heel graag in het Geerpark wilden wonen, en mensen die vanuit bijvoorbeeld Den Bosch terugkomen naar Vlijmen om hier een gezin te stichten. En dan is er ook nog de doorstroom vanuit de wijk. Er is één stel dat naar een woning 50 meter verderop verhuist, want zij willen gewoon niet weg uit de wijk!”

Wilt u ook samen sociaal sterke, toekomstbestendige wijken laten ontstaan?

Laat de Dit is wonen-aanpak ook voor u werken. Wij denken graag met u mee over wijken die aansluiten op de lokale vraag, waar buurtinitiatieven kunnen groeien en waar bewoners hun woondromen waar kunnen maken. Nu, maar ook in de toekomst. Neem hier contact op, dan gaan we zo snel mogelijk om tafel.